SİZZÜ-SİSİO-SİSKA-SİS-KOZAN
M.Ö. 19.yy da Asur ticaret kolonileri Suriye-Mezopotamya-Orta Anadolu’yla olan ticari
ilişkilerinde kullandıkları yollar genelde Kilikya’nın doğu kısmındaki yol ağları olmuştur.
Asur Ticaret Kolonileri Çağı’da denilen M.Ö. 1950-1750 yılları arasında Asur’un Anadolu
politikası barış üzerineydi. Bu dönemde Anadolu ve Mezopotamya arasında yoğun bir
ticaret söz konusuydu. Asur metinlerinde geçen Sizzü- Sisium ve daha sonraları Sis
kentinin Kozan olacağı düşünülmektedir. Aynı şekilde Kayseri-Kültepe’de ele geçen
metinlerde Sizzü ve Simela isimlerine rastlanması bu görüşü daha da pekiştirmektedir.
Kozan’ın, Gez Bel ve Kiraz Bel’i aşarak Kayseri Kültepe’ye (Karum Kanes) giden yolun
başında olması dikkat çekicidir. Sis sözcüğünün Luvi dilindeki ‘Ana Tanrıça Halkı’
anlamına geldiği söylenmektedir. Diğer bir görüşe göre ise, Sis ismi Sami kökenli olup
“rahip, din adamlarının yerleşim yeri” anlamına gelmektedir. Antik dönemde Sis,
Roma’ya, daha sonra ise Bizans’a tabi olmuştur. V.-VI. yüzyılları Roma ve Bizans
kaynaklarında sıklıkla adı geçmektedir.
Kozan-İmamoğlu arasındaki Tırmıl Höyük’te yapılan kazı çalışmalarında ele geçen
M.Ö ikinci ve üçüncü binyıla tarihlenen buluntular Kozan’ın o dönemde bahsedilen Sizzu
ya da Sision olma ihtimalini güçlendirmektedir.
KARUM KANES KRALLIĞI SARAYI
Gez Bel üzerinden Kilikya’ya ticaret amacıyla gelen Asurlu tüccarların bu yolu
kullanmış olmaları bir gerçektir. Yeni Asur Devleti’nin kurulmasıyla değişen Asur ticaret
politikası Anadolu’nun zenginliklerini Akdeniz’e ulaştırmayı hedeflemiştir. Böylelikle
gerek coğrafi konumu, gerekse verimli doğal kaynakları sebebiyle Kilikya, Asur’un ticaret
politikalarında önemli bir yere sahip olmuştur. Kozan, jeopolitik konumu itibariyle
Kilikya- Asur ticaret politikasından faydalanmıştır. O dönemdeki Kilikya Ovası’nın
coğrafi yapısı incelendiğinde yolların, dağ ve nehir kıyılarını takip ettiğini görüyoruz.
Düzensiz akan Pyramos ve Saros nehirlerinin ovayı bataklık içinde bırakması, ayrıca o
dönemdeki vahşi hayvan popülasyonu, ova içinden geçen yolları tehlikeli bir duruma
getiriyordu.
Kayseri Karum- Kanes ticaret kolonilerinin Akdeniz’e ulaşabilmek için seçecekleri
en kestirme ve emniyetli yollardan biri Gez Bel ya da Kiraz Bel üzerinden Kozan’a inip,
yine buradan dağ ve nehir kıyılarındaki yol ağlarını takip ederek liman kentlerine veya
Levant’a ulaşmaktı.
KARUM- KANES KRALLIĞI KAZI ALANI
Kozan şehrinin en yüksek yerinde, bir dağın üzerine inşa edilen Kozan Kalesi, nin
büyük bir kısmı Orta Çağ’da yapılmıştır. Kale duvarlarında Asurca ve Ermenice yazıtlara
rastlanmıştır. Ayrıca duvarlardaki taş bloklarda rastlanan antik taşçı duvarcı işaretleri ve
Yunanca harflerin, Helenistik Çağ’da inşa edilmiş, Orta Çağ’da ise yıkılmış bir başka
kaleden sökülerek burada kullanıldığı düşünülmektedir.
KOZAN KALESİ
İki ayrı gurup olarak Orta Çağ’da inşa edildiği düşünülen Kozan Kalesi’nin 44 kule
ve burcu bulunmaktadır. Güneydeki Gurubun ortasında bir iç kale olup Güney ve
Kuzeydeki uzunluğu toplam 6km. yi bulan bu iki gurup ise bir surla birbirine bağlanmıştır.
Muzaffer Yüksel Kaya : 1 mayıs 1958 Osmaniye / Kadirli doğumlu.Selçuk
üniversitesinde okudu. Türkiye gazeteciler cemiyetinde yazar. Özellikle kültür tarihi
yazarı. Belgeselci yönetmen ve yapımcı :
Üç bin yıllık göç 2009 yılı ./ 8. özgür film festivalinde ödül aldı 2013
Pyremos ( ceyhan nehri etrafında ki uygarlıkları işleyen belgesel. )